Ryty naskalne, stanowiska archeologiczne, muzea… Dziedzictwo ludu zwanego Benahoarytami – pierwszych mieszkańców La Palmy – jest nadal obecne na tej wyspie, która jako ostatnia z archipelagu została podbita przez Hiszpanię w 1492 roku.
Choć La Palmę zaczęto podbijać jako jedną z pierwszych wysp archipelagu, ukształtowanie terenu i brawura mieszkańców sprawiły, że opierała się ona najdłużej. Wyczyn ten był w dużej mierze zasługą Benahoarytów, którzy żyli w pełnej harmonii z naturą. Serce La Palmy, w którym znajduje się park narodowy La Caldera de Taburiente, nazywano „Aceró”, co w języku Benahoarytów oznacza ‘potężne miejsce’.
Przedstawiamy przewodnik po śladach pierwszych mieszkańców z La Isla Bonita.
Poznaj kulturę Benahoarytów
La Fajana i El Verde w gminie El Paso to dwa najważniejsze stanowiska z petroglifami na wyspie. Z tego powodu utworzono punkt informacji turystyczne Centro de Interpretación Petroglifos "Benehauno". Można tam kontemplować bogactwo archeologiczne el Valle de Aridane. W dolinie tej znajdują się liczne jaskinie i chaty, a także imponujące pozostałości o charakterze magiczno-religijnym: miejsca modlitwy, zespoły niewielkich kanałów, naczynia i kamienne stosy.
W centrum znajduje się również około stu stanowisk z rytami naskalnymi pełnymi geometrycznych motywów i skoncentrowanymi głównie wokół Pico de Benjenao, z przykładami tak wybitnymi jak te w Lomo de Tamarahoya czy Lomo Gordo. Organizowane są tu wycieczki z przewodnikiem do stanowisk z petroglifami, wypady speleologiczne i warsztaty tradycyjnego „skoku pasterskiego” – Salto del Pastor. Była to popularna wśród Benahoarytów technika szybkiego schodzenia wąwozami, licznie występującymi na całej wyspie. Obecnie jest to typowa na La Palmie dziedzina sportu.
W Villa de Mazo znajduje się el Centro arqueológico de la Cueva de Belmaco gdzie można podziwiać ryty naskalne i inne pozostałości kultury benahoaryckiej. Było to pierwsze miejsce na Wyspach Kanaryjskich, w którym – już w XVIII wieku – odkryto petroglify.
Ten zespół archeologiczny, na który składa się dziesięć naturalnych jaskiń z petroglifami, został uznany za narodowy zabytek historyczno-artystyczny. Zaleca się pozostawienie samochodu na parkingu i zwiedzanie poszczególnych stanowisk pieszo.
Żyzna ziemia gminy Garafía: Parque Cultural de La Zarza y La Zarcita
Obrazy naskalne na ścianach wąwozu Barranco de La Zarza w gminie Garafía, w obszarze zwanym Caboco de La Zarza, a także w jego odnodze – Barranquillo de La Zarcita – są jednymi z najlepszych przykładów sztuki naskalnej na La Palmie, zarówno ze względu na rozległą powierzchnię, jak i złożoność motywów.
W La Zarcita znajdują się dwa panele, na których uwieczniono spirale zorientowane na zachody słońca odpowiednio w dzień letniego i zimowego przesilenia. W tym zespole dominującymi motywami są także meandry i spirale. Wszystkich paneli jest łącznie 20, z czego 15 jest zorientowanych na wschód słońca w dzień przesilenia letniego, a 5 na wschód słońca w dzień przesilenia zimowego.
Nieco poniżej, po lewej stronie Barranco de La Zarza, znajdują się kolejne dwa stanowiska znane jako el Llano de La Zarza, z meandrami zorientowanymi na wschód słońca w przesilenie zimowe.
Wizytę w centrum Parque Cultural La Zarza można połączyć z jedną z najpiękniejszych tras pieszych na wyspie, PR LP 9.2, która prowadzi do la Caldera del Agua, znanej również jako przyrodnicza Kaplica Sykstyńska.
Życie rdzennych mieszkańców La Palmy: El Museo Benahoarita
Muzeum Benahoarytów zainteresuje odwiedzających, jak i naukowców. Jest tu bogata kolekcja doskonale skatalogowanych znalezisk archeologicznych z różnych stanowisk na La Palmie. Znajduje się tu również stała wystawa poświęcona Benahoarytom – pierwotnym mieszkańcom wyspy z czasów sprzed jej podboju i włączenia do Królestwa Hiszpanii. Ich siedliska, domy, przemysł i kultura są przedstawione jako rzeźby typowych przedmiotów i artefaktów w skali 1:1. Zwiedzanie jest możliwe od poniedziałku do soboty.
Świat pierwotnego ludu La Palmy jest do dziś obecny w życiu mieszkańców „Pięknej Wyspy”. Oddają oni cześć swoim przodkom w dyscyplinach sportowych, takich jak lucha canaria („zapasy kanaryjskie”) czy el salto del pastor („skok pasterski”), a także w ludowych obchodach z odziedziczoną po Benahoarytach gastronomią, czego przykładem jest gofio. Także dzieła sztuki oddają hołd przeszłości, tak jak mural w la Casa de la Cultura Braulio Martín w gminie El Paso poświęcony Tanausú – jednemu z ostatnich przywódców benahoaryckich.
Po wizycie w muzeum warto się udać na spacer uliczkami los Llanos de Aridane, by poczuć ducha tego kosmopolitycznego miejsca, a także podziwiać zabytkowe centrum i „Muzeum na ulicy”.
Na koniec warto wspomnieć, że w miejscowości San Andrés y Sauces znajduje się punkt informacji turystycznej, el Centro de Visitantes del Tendal. Ośrodek ten prowadzi badania nad Benahoarytami – ich zwyczajami, wierzeniami i pochodzeniem.
